Otyłość

maj 25, 2014 | Układ pokarmowy i metabolizm | 0 komentarzy

[vc_row][vc_column width=”1/1″][dt_gap height=”60″][dt_fancy_title title=”Otyłość” title_align=”left” title_size=”h3″ title_color=”accent” title_bg=”disabled” separator_color=”default” el_width=”100″][dt_gap height=”30″][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”2/3″][vc_column_text]

Otyłość stanowi istotny problem społeczny i uznawana jest za jedną z plag współczesnego świata. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że w 2008 roku na świecie żyło 1,4 miliarda osób z nadwagą, w tym 500 milionów osób otyłych(źródło)1 W Polsce, w latach 2003-2005 nadwaga występowała u 40,4% mężczyzn i 27,9% kobiet, a otyłość u 21,2% mężczyzn i 22,4% kobiet(źródło)2. Nadwaga i otyłość są niebezpieczne, skorelowane są bowiem z występowaniem wielu poważnych chorób, takich jak:

  • insulinooporność
  • cukrzyca typu 2
  • nadciśnienie tętnicze
  • choroba wieńcowa serca
  • zaburzenia gospodarki tłuszczowej
  • zapalne choroby pęcherzyka żółciowego

Terapie proponowane przez współczesną medycynę bywają kłopotliwe dla pacjentów i nie zawsze gwarantują im sukces w postaci trwałej redukcji masy ciała. Z tego powodu chorzy często próbują komplementarnych terapii, a zainteresowanie Medycyną Chińską i akupunkturą gwałtownie rośnie(źródło)3. 

W 2007 roku opublikowano metaanalizę, do której włączono 29 badań klinicznych testujących skuteczność akupunktury w leczeniu otyłości(źródło)4. Po przeanalizowaniu wyników, autorzy uznali, że akupunktura jest skuteczniejsza zarówno od placebo, jak i od fałszywej akupunktury, a także od konwencjonalnej terapii. Niestety 2/3 włączonych do metaanalizy badań pochodziło z Chin, było niskiej jakości i uzyskało niską punktację w skali jakości Jadad. Z tego powodu nie można było wyciągać wiążących wniosków na ich podstawie. 

Kolejna analiza została opublikowana w 2012 roku w „Obesity Reviews” – oficjalnym czasopiśmie Międzynarodowego Towarzystwa Badania Otyłości(źródło)5. Jej autorzy przeanalizowali 2545 potencjalnie odpowiednich artykułów, ostatecznie włączając do analizy 96 randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych opisujących skuteczność różnych terapii Medycyny Chińskiej w leczeniu otyłości i nadwagi. Spośród tych badań 44 publikacje (2421 pacjentów w grupach badanych i 1746 pacjentów w grupach kontrolnych) dotyczyły akupunktury. 16 z tych badań podawało niewielkie skutki niepożądane akupunktury, głównie w postaci zaczerwienie skóry w miejscu wkłucia,  bólu, czy sińców. Tak jak w przypadku omówionej powyżej metaanalizy, autorzy wykazali, że akupunktura jest skuteczniejsza w redukcji masy ciała zarówno od placebo, jak i od zmian w stylu życia, a także od leków zachodnich. Niestety metaanaliza ta dzieli z poprzednią również zastrzeżenia co do jakości włączonych badań, ponieważ z 77 chińskich badań, 75 miało mniej niż 3 punkty w skali Jadad, ale 16 spośród 19 anglojęzycznych badań miało powyżej 3 punktów w tej skali. 

Wobec powyższych wątpliwości, a także aby uzyskać czysty obraz wpływu akupunktury na masę ciała, zdecydowano się przygotować kolejny przegląd piśmiennictwa wydany w 2013 roku(źródło)6. Autorzy zdecydowali się opisać osobno wpływ różnych rodzajów akupunktury na utratę wagi:

  1. Akupunktura manualna w badaniach daje znamiennie większą redukcję masy ciała  niż fałszywa akupunktura, suplementy diety, dieta i ćwiczenia, także dodana do innych zaleceń (dieta, bądź dieta i ćwiczenia) znamiennie poprawia ich skuteczność. W dwóch omawianych badaniach nie uzyskano znamiennych różnic, ale w obu grupy były bardzo małe (40 i 27 osób), dodatkowo w jednym na 20 osób zrezygnowało 12 co może świadczyć o nieprawidłowym stosowaniu akupunktury.
  2. Elektroakupunktura w ogromnej większości badań jest znamiennie skuteczniejsza od fałszywej elektroakupunktury, diety, ćwiczeń fizycznych, czy stymulacji przypadkowych obszarów skóry. Tylko jedno badanie wskazuje na skuteczność podobną do ćwiczeń fizycznych
  3. Akupunktura ucha – ta specyficzna technika jest często stosowana u pacjentów chcących zredukować masę ciała. Dwa opisywane badania podają znamienne efekty, podczas gdy w jednym zarówno akupunktura jak i fałszywa akupunktura ucha dała podobne efekty kliniczne, różniąc się jednak korzystnym wpływem na balans pomiędzy wydzielaniem greliny i leptyny.

Omawiany przegląd literatury zawiera również interesujące informacje dotyczące biochemicznych podstaw wpływu akupunktury na metabolizm i masę ciała.

  1. Wpływ na białka związane z otyłością. Otyłość charakteryzuje się opornością na leptynę i w związku z tym zwiększonym poziomem leptyny w krwi. Akupunktura, zarówno manualna, jak i uszna czy elektroakupunktura, zmniejsza oporność na leptynę i jej poziom we krwi. Dodatkowo akupunktura manualna i uszna zwiększa poziom greliny w osoczu, podczas gdy elektroakupunktura zwiększa wydzielanie β-endorfin i adiponektyny
  2. Wpływ na poziom glukozy i insulinooporność. W zależności od sytuacji, akupunktura w różny sposób wpływa na poziom insuliny, zwiększając jej wydzielanie, bądź normalizując poziom zmniejszając insulinooporność.
  3. Wpływ na metabolizm tłuszczów. Akupunktura manualna i elektroakupunktura wpływa korzystnie na gospodarkę lipidową organizmu skutkując znamienną redukcją poziomów cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL oraz trójglicerydów, przy zachowanych poziomach cholesterolu HDL. W jednym z badań opisano znaczącą redukcję lipoproteiny A i apolipoproteiny.

Opisany powyżej wpływ akupunktury na różne aspekty gospodarki tłuszczowej i otyłości u ludzi znajduje również potwierdzenie w badaniach na modelach zwierzęcych, co także zostało opisane w omawianym przeglądzie literatury.

Wyniki kolejnych badań, publikowanych już po wydrukowaniu przedstawionego powyżej przeglądu również potwierdzają korzystny wpływ akupunktury na redukcję masy ciała. W eksperymencie przeprowadzonym przez koreańskich badaczy stymulacja punktów akupunkturowych na uchu, a nawet pojedynczego punktu odpowiedzialnego za odczuwanie głodu skutkowała znamienną redukcją BMI (Body Mass Index) o odpowiednio 6,1% i 5,7%(źródło)7. 

Prospektywne, randomizowane, kontrolowane placebo badanie skuteczności eletroakupunktury w trzech punktach na uchu, przeprowadzone z kolei w Austrii, do którego zaproszono 56 otyłych kobiet, dało podobne rezultaty w postaci znamiennej redukcji masy ciała i BMI(źródło)8.  W trakcie badania pacjentki nie zgłosiły żadnych działań niepożądanych.

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/3″][dt_fancy_title title=”POZIOM DOWODÓW” title_align=”left” title_size=”normal” title_color=”accent” el_width=”100″ title_bg=”disabled” separator_color=”default”][dt_gap height=”30″][dt_fancy_image type=”image” image=”https://www.evidencebasedacupuncture.org/wp-content/uploads/2014/06/pl11111.png” image_alt=”Poziom dowodów” style=”1″ width=”412″ padding=”5″ margin_top=”0″ margin_bottom=”0″ margin_left=”0″ margin_right=”0″ align=”center” animation=”right”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”2/3″][dt_gap height=”30″][dt_fancy_title title=”BIBLIOGRAFIA” title_align=”left” title_size=”h3″ title_color=”accent” el_width=”100″ title_bg=”disabled” separator_color=”default”][dt_gap height=”30″][dt_quote type=”blockquote” font_size=”small” background=”fancy” animation=”bottom”]1 https://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/

2 Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności. Program WOBASZ. Wyd Instytut Kardiologii Warszawa, 2005, 90: 1-128.

3 Belivani M, Dimitroula C, Katsiki N, Apostolopoulou M, Cummings M, Hatzitolios AI. „Acupuncture in the treatment of obesity: a narrative review of the literature.” Acupunct Med. 2013 Mar;31(1):88-97. doi: 10.1136/acupmed-2012-010247. Epub 2012 Nov 15

4 Cho SH, Lee JS, Thabane L, et al. „Acupuncture for obesity: a systematic review and meta-analysis.” Int J Obes (Lond) 2009;33:183–96.

5 Sui Y1, Zhao HL, Wong VC, Brown N, Li XL, Kwan AK, Hui HL, Ziea ET, Chan JC. „A systematic review on use of Chinese medicine and acupuncture for treatment of obesity”  Obes Rev. 2012 May;13(5):409-30. doi: 10.1111/j.1467-789X.2011.00979.x. Epub 2012 Feb 1

6 Belivani M, Dimitroula C, Katsiki N, Apostolopoulou M, Cummings M, Hatzitolios AI. „Acupuncture in the treatment of obesity: a narrative review of the literature.” Acupunct Med. 2013 Mar;31(1):88-97. doi: 10.1136/acupmed-2012-010247. Epub 2012 Nov 15

7 Yeo S, Kim KS, Lim S. „Randomised clinical trial of five ear acupuncture points for the treatment of overweight people.” Acupunct Med. 2014 Apr;32(2):132-8. doi: 10.1136/acupmed-2013-010435. Epub 2013 Dec 16.

8 Schukro RP, Heiserer C, Michalek-Sauberer A, Gleiss A, Sator-Katzenschlager S „The effects of auricular electroacupuncture on obesity in female patients–a prospective randomized placebo-controlled pilot study.” Complement Ther Med. 2014 Feb;22(1):21-5. doi: 10.1016/j.ctim.2013.10.002. Epub 2013 Oct 31.[/dt_quote][/vc_column][vc_column width=”1/3″][dt_gap height=”30″][dt_fancy_title title=”O AUTORZE” title_align=”left” title_size=”h3″ title_color=”accent” el_width=”100″ title_bg=”disabled” separator_color=”default”][dt_gap height=”30″][vc_widget_sidebar show_bg=”true” sidebar_id=”sidebar_3″ el_class=”o_autorze”][/vc_column][/vc_row]